VERTICALE TURMUHR Ulrich Marquart Ca. 1560

M&R202

VERTICALE TURMUHR
Gesigneerd: Ulrich Marquart
Circa 1560
Duitsland

Uurwerk
Het praktisch geheel ijzeren uurwerk van deze schitterende turmuhr heeft een gangduur van een etmaal en bestaat uit gaand- slag- en wekkerwerk. Het is compact gebouwd en deels dwars geplaatst. Het gaandwerk heeft spillegang met balans, terwijl zowel het uur- als het kwartierslagwerk is uitgevoerd met sluitschijf. Tezamen geven ze de hele uren en de kwartieren op twee bellen aan. Tevens heeft de klok wekkerwerk.

Wijzerplaat
Aan de voorzijde is een zilveren cijferring met Romeinse cijfers en tastknoppen te zien, gevat in een minuutring met om de drie minuten Arabische cijfers, alsook Romeinse kwartierverdeling. Meer naar binnen toe is nog een cijferring met Arabische cijfers (1-24), eveneens voor de tijdsaanduiding, die geschiedt met behulp van twee geblauwd-stalen wijzers. In het midden bevindt zich een zilveren wekkerschijf met Arabische cijfers (twee keer 1-12); het middenveld is gegraveerd met een gestileerd zonmotief met stralenkrans. Aan de achterzijde is een zilveren schijf met een jaarkalender en de heiligen van de dag aangebracht. Deze schijf kan worden omgedraaid voor de andere maanden. De datum wordt aangeduid door een mannenfiguur met aanwijsstok. Onder de schijf is in sierlijke letters de signering van meesteruurwerkmaker ‘Ulrich Marquart’ aangebracht.

Kast
Een buitengewoon fraaie verticale turmuhr met kwartierslag en kalender, een z.g. Türmchenuhr. De vuurvergulde messing kast is rijk uitgevoerd met op de hoeken vier kariatiden op met bustes verrijkte basementen. De kast is aan alle zijden gegraveerd en geciseleerd, waarin met blad- en krulmotieven herkenbaar zijn. De bovenzijde is belvormig gewelfd, vormt de behuizing voor twee bellen, is rijk gedreven en opengewerkt. Dit laatste in verband met de draagwijdte van het belgeluid. De kast wordt bekroond met een zilveren vrouwenfiguur. Op de hoeken zijn eenhoornkopjes aangebracht. De licht uitlopende onderzijde is in reliëf uitgevoerd en is op een geprofileerde ebbenhouten voet met lade (voor de opwindsleutel) geplaatst. Het geheel rust op vlak kussenvormige, verguld messing pootjes.

Loopduur 24 uur

Hoogte 27 cm
Breedte 16 cm
Diepte: 11.5 cm

Literatuur                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  -Abeler vermeldt in totaal vier makers met de naam Ulrich Marquart. De maker van deze klok is vrijwel zeker de met III aangeduide klokkenmaker. Hij was werkzaam in Augsburg rond het midden van de 16de eeuw.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    -Jürgen Abeler, Meister der Uhrmacherkunst, blz. 413.